Toàn cảnh Lễ hội Đền Mưng năm 2025.

     Tới dự có các đồng chí: Phạm Hồng Hạnh, Ủy viên BTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện; Đặng Minh Thư, Trưởng Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện; Đỗ Gia Xuân, Phó Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy; đại diện lãnh đạo xã Tế Nông; đại diện làng Đông Cao xã Trung Chính; cùng đông đảo nhân dân và du khách thập phương.

Các đại biểu và Nhân dân tham dự lễ hội.

     Đền Mưng thờ Tham Xung Tá Quốc Lê Hữu – Con trai út của Thái thú quận Cửu Chân - Lê Ngọc. Vào năm 616 đến 618 nhà Đường phương Bắc đô hộ nước ta. 5 cha con ông Lê Ngọc đã chiêu mộ binh sĩ, rèn luyện nghĩa quân phất cờ khởi nghĩa, đánh đuổi giặc nhà Đường, lập nên những chiến công hiển hách, viết nên những trang sử hào hùng trong lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Khắc ghi những công lao to lớn đó, với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” dưới chân núi Côn Sơn bên dòng Lãng Giang, nhân dân đã lập Đền thờ bày tỏ lòng thành kính và ghi nhớ công ơn Đức Thánh Lưỡng đã một lòng vì dân vì nước quên thân.

Đồng chí Lê Văn Xuân, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Thành khai mạc lễ hội.

     Xưa kia lễ hội Đền Mưng được xếp vào loại quốc lễ. Hàng năm vào dịp lễ hội Triều đình ban sắc chỉ, Bộ lễ cử người về làm chủ tế vì thế nên có tục rước văn. Ngoài việc tế lễ còn có trò chơi dân gian, trò diễn hát chèo thờ, các hoạt động chèo thuyền, rước voi, rước cỗ…

Ông Đỗ Quang Trung, Bí thư Chi bộ làng Côn Sơn, xã Trung Thành báo cáo tóm tắt lịch sử Đền Mưng.

     Những hoạt động tâm linh, tín ngưỡng ở đền Mưng chỉ tồn tại đến năm 1939, thời gian sau đó thực dân Pháp đã cấm các hoạt động tín ngưỡng, đồ thờ ở đền Mưng đã bị di dời, phá bỏ. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ di tích đền Mưng đã bị phá hủy hoàn toàn chỉ còn lại khu đất trống.

Rước lễ trong Lễ hội Đền Mưng.

     Với sự nỗ lực của nhân dân làng Côn Sơn nhằm khôi phục lại các hoạt động của lễ hội đền Mưng, đến năm 1994 Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Thanh Hóa cấp bằng công nhận đền Mưng là di tích lịch sử văn hóa. Ngày 20/12/2019 Lễ hội Đền Mưng được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Tiết mục văn nghệ tại Lễ hội Đền Mưng.

Tiết mục văn nghệ tại Lễ hội Đền Mưng.

     Để lễ hội Đền Mưng- di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia xứng tầm là lễ hội lớn nhất khu vực, những năm qua, cấp ủy, chính quyền và các cơ quan, ban ngành cấp huyện đến cơ sở đã có nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa tiêu biểu của lễ hội Đền Mưng. Trong đó huyện Nông Cống đã xây dựng quy hoạch, đầu tư kinh phí để trùng tu, tôn tạo di tích. 

Tiết mục văn nghệ tại Lễ hội Đền Mưng.

     Đặc biệt đầu năm 2025, làng Côn Sơn đã kêu gọi, vận động Nhân dân, con em xa quê, các nhà hảo tâm đóng góp tiền của, ngày công lao động để tôn tạo ao Đền, xây dựng sân khấu ngoài, tôn tạo sân ngoài trước cổng Đền, bảo vệ cây bàng trên trăm năm tuổi gắn liền với lịch sử của Đền, thay mới một số vật dụng cần thiết bên trong Từ đường nhằm phục vụ cho đời sống tinh thần, tâm linh của Nhân dân trong và ngoài làng.

Đồng chí Nguyễn Văn Nam, Bí thư Đảng bộ xã Trung Thành phát biểu tại Lễ hội Đền Mưng năm 2025.

     Lễ hội Đền Mưng năm nay gồm 2 phần là phần lễ và phần hội. Trong đó phần hội, vào tối ngày 01/4/2025 (tức ngày mùng 4 tháng 3 năm Ất Tỵ) tại sân Đền Mưng đã diễn ra chương trình giao lưu văn nghệ giữa làng Côn Sơn với các làng trong xã Trung Thành và các làng của xã Tân Phúc, xã Tế Thắng.

Nghi thức tế lễ tại Lễ hội Đền Mưng.

Nhân dân phấn khởi tham gia Lễ hội Đền Mưng.

     Phần lễ được tổ chức vào chính kỵ là sáng ngày 02/4/2025 (tức ngày mùng 5 tháng 3 năm Ất Tỵ) địa phương đã tổ chức rước lễ từ các làng Lương Mộng, làng Côn Sơn, Yên Quả, xã Trung Thành và rước lễ của Đền Tam Giang xã Tế Nông vào Đền; tổ chức Tế lễ và dâng hương tưởng nhớ công lao to lớn của Tham Xung Tá Quốc Lê Hữu đã có công đánh giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.

Nghi thức tế lễ tại Lễ hội Đền Mưng.

     Lễ hội Đền Mưng được tổ chức hàng năm nhằm tỏ lòng thành kính tưởng nhớ công lao to lớn của các bậc tiền nhân đã có công với nước, góp phần giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc. Đồng thời thông qua lễ hội giáo dục truyền thống văn hóa, truyền thống yêu nước cho các thế hệ trẻ, giúp thế hệ trẻ thêm yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc, sống có trách nhiệm với xã hội.

Nguyễn Thơ