Các đại biểu và Nhân dân tham dự buổi Lễ

  Trong đời sống của người dân Bất Nộ, hội làng đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng mà ai ai cũng nhớ về. Đó là niềm tin vào tâm linh, ngưỡng vọng, tưởng nhớ về tổ tiên, với đạo lý tốt đẹp “uống nước nhớ nguồn”; là nơi bảo lưu, trao truyền những giá trị văn hóa truyền thống cao đẹp cho lớp lớp cháu con tự bao đời.

Nghi thức Lễ tế Thành Hoàng Làng

   Lễ hội làng truyền thống làng Bất Nộ được tổ chức gồm phần Lễ và phần Hội. Phần Lễ, Nhân dân được tham gia các nghi lễ long trọng nhất do dân làng tổ chức để cúng bái, tế lễ, ngưỡng vọng về các vị thần linh, các bậc tiền nhân đã có công với làng, với nước; sau đó cùng hòa mình vào các tiết mục văn nghệ đặc sắc, được tắm mình trong bầu không khí đầm ấm của tình làng nghĩa xóm, để thư giản tinh thần sau một năm lam lũ kiếm sống.

Chương trình văn nghệ tại buổi Lễ

  Theo sử sách, làng Bất Nộ được hình thành từ cuối thế kỷ thứ XVI, đầu thế kỷ thứ XVII, có vị trí địa lý như một con rùa khổng lồ nằm trên một vùng đồng ruộng phì nhiêu, đầu vươn ra biển cả, nơi giáp ranh giữa 03 xã: Trường Minh, Trường Trung và Trường Sơn. Làng có chiều dai trên 1.7km.

Chương trình văn nghệ tại buổi Lễ

  Vào cuối thế kỷ XVI (thời Trịnh – Nguyễn phân tranh), một số người thuộc dòng họ Cao từ phía Bắc vào, thấy nơi đây là một cồn Nu tươi tốt, um tùm, nhiều chim muông và sản vật quý hiếm, khí tiết ôn hòa, nên đã dừng chân hạ trại, lập ấp an cư. Tiếp đó là họ Lê Trọng, họ Lê Đình, họ Nguyễn Công, họ Nguyễn Sỹ, họ Tống, họ Phạm, họ Lê Sỹ, họ Nguyễn Văn, họ Trần, họ Nguyễn Công,  rồi họ Vũ đến lập nghiệp. Để có đất an cư lâu dài, các bậc cao niên thống nhất đặt tên làng là ‘Cồn Nu”. Do vậy, từ xa xưa, người dân có câu:

“Những ai buôn bán trăm nghề

Quanh năm ngày tháng vẫn về Cồn Nu

Dù ai buôn bán nơi mô

Vẫn không bỏ được Cồn Nu, Đồng Nghè”

   Xuân năm Giáp Tý, Triều đình đi thăm ngoạn, thấy cảnh đẹp của làng, lại có công trình Nghè Thượng trang nghiêm, lộng lẫy nên tặng làng bức hoành phi mang dòng chữ “Hoàng Triều Khải Định – Giáp Tý Xuân Thiên”. Làng có nhiều nét văn hóa của nhiều miền dân cư quy tụ về đây, nên có nhiều Lễ hội. Từ chiều 30 Tết là Lễ hội tiễn đưa năm cũ; sáng mùng Một tết là Lễ hội mừng Xuân mới, cầu mong Thánh Thần phù hộ cho một năm an sinh, thịnh vượng. Sau này, sáng mùng Một Tết hàng năm, cả làng đều tập trung về sân Đình làm Lễ Chào cờ, dâng hương cho Thành Hoàng và các bậc tiền nhân . Mùng 7 tháng Giêng là Lễ hội Trạch Điền, hạ cây Nêu. Mùng 10 tháng Giêng là Lễ hội làng tế Thần “Đại Vương Cao Sơn  Thành Hoàng Làng” và các bậc tiền nhân cầu cho mưa thuận gió hòa, cây trồng tốt tươi, vật nuôi chóng lớn, dân làng bình an, thịnh vượng.

Ông Đỗ Huy Cả, Trưởng làng Bất Nộ đánh trống khai Lễ

   Năm 1941, Tri Phủ Tĩnh Gia là Tôn Thất Hối đã chiếm dụng một phần diện tích đất của làng để mở đường liên huyện- Phủ từ Quốc lộ 1A đi qua Cầu Kun lên Nông Cống, nối đường Yoon Thất Toại đi Như Xuân, nay là Tỉnh lộ 525 xuyên qua làng Cồn Đá đến Cổng Quan có chiều dài trên 1,7km.

  Đến tháng 8/1954, làng thuộc xã Trường Sơn huyện Tĩnh Gia. Từ năm 1964, làng Bất Nộ xã Trường Sơn  cùng với các xã: Trường Giang, Trường Minh, Trường Trung và 03 xã: Tượng Văn, Tượng Lĩnh, Tượng Sơn cắt về huyện Nông Cống cho đến ngày nay.

Đại biểu và Nhân dân dâng hương Thành Hoàng Làng

   Trong lịch sử, làng có nhiều Danh nhân đỗ đạt, được ra làm Quan, như: Cụ Lê Như Dạng đổ Cử nhân Triều Vua Tự Đức, được phong làm Quan trong Triểu; cụ Phạm Hiệp, cụ Cửu Song cũng có sắc phong làm Quan võ trong Triều. Làng có nhiều  Cụ Đồ làm nghề dạy học…

   Trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc, lớp lớp người con Bất Nộ đã hăng hái ra trận. Kết thúc chiến tranh, làng có 19 Liệt sỹ, 11 thương binh, bệnh binh; 02 bà mẹ được phong tặng và truy tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng; trên 100 người được tặng thưởng Huân Huy chương các loại. Nhiều người đã trưởng thành từ Quân đội, tiếp tục tham gia vào các lĩnh vực quan trọng của Đảng và Nhà nước.

   Trải qua lịch sử hàng trăm năm gây dựng, đến nay làng Bất Nộ có 43 họ, trên 600 nhân khẩu. Hưởng ứng cuộc vận động ‘Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa”, năm 2003 làng đã được công nhận danh hiệu “Làng văn hóa cấp huyện”, năm 2013, làng được công nhận đạt 19 tiêu chí NTM. Năm 2014, bằng sự hỗ trợ của con em xa quê và nguồn đóng góp từ Nhân dân, làng xây dựng cổng làng, nhà văn hóa và khuôn viên nhà văn hóa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cho Nhân dân; xây dựng nhà bia tưởng niệm Liệt sĩ; tôn tạo, nâng cấp khu nghĩa địa. Những năm qua, làng luôn tập trung nâng cao đời sống Nhân dân, diện mạo nông thôn khang trang, đổi mới.

  Lễ hội truyền thống làng Bất Nộ là một nét  sinh hoạt văn hóa truyền thống tốt đẹp để con em xa quê, Nhân dân trong làng tề tựu cùng tưởng nhớ đến công lao to lớn của Thành Hoàng Làng và các bậc tiền nhân; qua đó giáo dục đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ trẻ hôm nay.

Hoàng Yến